Provincie Groningen

In het gasdebat in Provinciale Staten heeft de SP de kant gekozen van strijdbare Groningers en afstand genomen van het kabinetsbesluit om stevig door te pompen. Woordvoerder Jan Hein Mastenbroek gaf aan de vooravond van het debat in de Tweede Kamer aan waar zijn partij staat. Lees
hieronder zijn betoog:

---

 

''Vanmorgen heb ik al het nodige gezegd over het in te stellen beroep. Dat kan niet hard genoeg, daar moet ingezet worden op een plafond van maximaal 30 miljard kuub, met vermindering vanaf 2016. Er is onvoldoende grond om aan te nemen dat veilige winning van 39,4 miljard kuub veilig kan.

De uitgangspunten zijn een begin, maar het gaat om de uitwerking. Wij begrijpen echter dat er door GS nog veel toegevoegd zal worden ten opzichte van de brief die wij nu bespreken, waaronder een plafond. Dit punt komt daarom verder wel aan de orde op 4 maart.

Vanmorgen heb ik ook al het nodige gezegd over het nieuwe akkoord. Een middelvinger naar Groningen, noemde de Tweede Kamerfractie van de SP het. Ook anderen hebben hun ongenoegen geuit.

Een fopspeen werd het genoemd. Een verkiezingsstunt, volgens naar verluid 95% van de Telegraaf lezers.

Dat GS zich hieraan wil verbinden en dat de Commissaris met deze boodschap naast de minister is gaan zitten, is een klap in het gezicht voor Groningen en de Groningers. Dat er weer meer uitstel is, dat er nog steeds geen zekerheid is en dat de minister domweg doorgaat op de ingeslagen weg en vasthoudt aan het plafond van 39,4 is schokkend. Dat er ver in 2015 nog besloten moet gaan worden over de hoeveelheid dit jaar te winnen gas, is onbehoorlijk bestuur. Als nu niet duidelijk is hoeveel er gewonnen kan worden, moet de winning fors omlaag.

Reductie van de winning is een randvoorwaarde, zo schrijft GS. Klinkt mooi. Maar er gebeurt niets. En dan toch een akkoord sluiten. Hoe kan zoiets? Dat is toch het oplichten van je inwoners? Dat is verkiezingsretoriek.

Er moet per direct een keiharde grens komen op de winning. Er moet vervolgens alles op alles gezet worden om die grens, bij voorkeur al in 2016, verder te verlagen. Het gebied moet niet alleen worden uitgebreid, er moet ook meer geld beschikbaar komen voor dat grotere gebied. De bewijslast voor schade moet worden omgekeerd, zodat de NAM moet bewijzen dat de schade niet door de aardbevingen komt. De versterking moet goed en niet op basis van nu al afgezwakte normen. De schadeafhandeling moet heel veel sneller en ten slotte moet er een percentage van de opbrengst structureel beschikbaar komen voor economische versterking en versterking van de leefbaarheid.

Met betrekking tot al deze punten zal zo dadelijk door Het CDA mede namens mijn fractie een motie ingediend worden. Wij verwachten dat iedereen die hier roept dat de veiligheid voorop gesteld moet worden, deze motie steunt.

Voorzitter, van een Provincie met zulke problemen als de problemen hier in Groningen, met zoveel onrust als in Groningen, mag verwacht worden dat die er knalhard in gaat. Niet dat de commissaris in een rijtje bestuurders gaat zeggen dat het een mooie start is. Een mooie eerste stap. Na al die tijd. Twee jaar zijn wij al bezig. Zelfs de meeste kinderen kunnen al na een jaar eerste stapjes zetten. Verdere vertraging dus. Naast een minister gaan zitten die niets wil.

Voorzitter, het is niet persoonlijk bedoeld, maar tegen zo een minister moet je keihard optreden. Mijn fractie is niet uit op afscheiding van Groningen. Mijn fractie begrijpt ook dat Groningen in Nederland ligt. Het moet wel gezellig blijven. Maar er is ook een grens. En die grens is ruimschoots overschreden. Wij moeten nu iets doen.

In 1980 is de Provincie Groningen gaan staken. Ook toen niet omdat dat leuk is, maar omdat dat nodig was. Het Rijk liet ook toen Groningen volstrekt in de steek. Het waren niet werknemers maar politici, 29 leden van de provinciale staten van Groningen, die het werk neerlegden. Het besluit kwam nadat de CDA VVD regering besloot om de kartonfabriek OKTO in Winschoten niet meer te steunen, waardoor 250 arbeidsplaatsen verloren zouden gaan. Met de leus "Okto open-Gaskraan dicht" is een succesvolle stakingsactie gevoerd: de regering leverde fors in en zegde 5000 nieuwe arbeidsplaatsen toe; OKTO bleef open, er kwamen werkgelegenheidsprojecten, subsidies voor startende bedrijven en de rijks archiefselectiedienst werd in Winschoten gevestigd.

Als wat er nu gebeurt geen reden is om weer te staken, weten wij het ook niet meer. De aardbevingen gaan door en de NAM blijft oppermachtig. Ondanks dat er naar schatting door de staat al 283 miljard euro is verdiend aan het aardgas, en 18 miljard als winst aan Shell en Esso werd uitgekeerd, gaat de winning onverminderd door en wordt Groningen nog steeds afgescheept met een fooi. En dat terwijl juist nu forse investeringen in werkgelegenheid en voorzieningen hard nodig zijn. Nu moethet gebeuren. Nu is het klaar met praatclubjes, overlegtafels, onderzoeken, pappen en doorpompen. Nu moet er keihard een vuist gemaakt worden naar de arrogantie van Den Haag.

Wij zullen ons morgen aansluiten bij strijdbare Groningers en voorafgaand aan het kamerdebat demonstreren om een vuist te maken en op te komen voor Groningen! Wij hopen daar schouder aan schouder met deze Staten en dit College te staan!''