'Van megastallen, de dingen die niet voorbij gaan'
'Van megastallen, de dingen die niet voorbij gaan'
SP- Statenleden Jan Hein Mastenbroek en Corné Bezuijen hebben met stijgende verbazing de discussie over megastallen in Groningen gevolgd. Ze vinden het onbegrijpelijk dat coalitiepartijen PvdA en D66 180 graden draaien en daarmee deze stallen mogelijk maken. Bezuijen en Mastenbroek reageren met onderstaand opiniestuk.
De afgelopen tijd hebben Provinciale Staten van Groningen verschillende keren gesproken over grote boerenbedrijven, de zogenaamde megastallen. Aanleiding is de nieuw vast te stellen Provinciale Omgevingsverordening (POV). In de POV staan onder andere regels voor de vestiging van agrarische bedrijven. Landelijk is er sinds 2011 een tussentijdse stop gezet op nieuwe vergunningaanvragen voor megastallen. Megastallen zijn gedefinieerd als stallen voor meer dan 300 grootte-eenheden dieren. Dat zijn bijvoorbeeld 250 melkkoeien.
Al jarenlang is er discussie over het instellen van een maximale maat voor dit soort bedrijven. Al jarenlang is er een meerderheid in de Staten voor het beperken van de groei. Al jarenlang heeft het CDA dit in het college tegen gehouden. Inmiddels wordt die rol met verve vervuld door de VVD.
Groei van agrarische bedrijven is niet slecht. Familiebedrijven in Groningen moeten ruimte hebben om uit te breiden. Echter de plannen die nu voorliggen staan daarmee in geen verhouding. Waar een gemiddeld Gronings bedrijf nu ongeveer 100 koeien melkt, gaan de lopende aanvragen uit van een veelvoud daarvan. Dat is geen gezonde uitbreiding maar explosieve groei. Met als gevolg verhoogde gezondheidsrisico’s, verstorende elementen in het landschap en bevoordeling van megaboeren, ten koste van de vele kleinere familiebedrijven.Bedrijven met meer dan 5 voetbalvelden aan stallen, voer- en mestopslag zijn volstrekt onnodig en wat de SP betreft onwenselijk.
Aan de grootte van alle bedrijven in Groningen worden grenzen gesteld, behalve aan agrarische bedrijven. De landschappelijke inpassing van dit soort megabedrijven is echter eenvoudigweg niet te doen. Daar kun je wat schaamgroen omheen zetten, maar daar wordt het niet beter van. Ook de verkeersdruk door de aanvoer van voer en de afvoer van mest, melk en beesten is enorm. Wij willen de menselijke maat terug en pleiten daarom voor een grens. Ook in andere provincies zijn inmiddels grenzen gesteld, zelfs in Friesland.
Naast landschappelijke bezwaren veroorzaken megastallen problemen met stikstof, fijn stof en verhoogde risico’s op dierziekten als BSE, Q-koorts en vogelgriep.
In Groningen is al een aantal megastallen. Daarnaast zijn er plannen voor nog veel grotere bedrijven. Met name een bedrijf in Vlagtwedde van tien hectare en 1800 koeien spreekt tot de verbeelding. Het feit dat over dit bedrijf, gepland in een toeristisch gebied aan een monumentale weg, überhaupt gesproken wordt, toont aan dat er dringend behoefte is aan een bovengrens.
De PvdA, D66 en GroenLinks hebben in de Statenvergadering van februari jl. een voorstel ingediend om in de POV een bovengrens voor bouwblokken op te nemen van 2 hectare, met voor sommige gebieden ruimte tot 3 hectare. De SP wil wel verder gaan dan dat, maar steunt het voorstel wel, omdat het een eerste stap is. Klaar. Meerderheid voor. Zou je denken.
Doordat collegepartijen VVD en PvdA het onderling niet eens werden, is besluitvorming uitgesteld naar 20 maart a.s.. In de afgelopen maand is er een hoorzitting geweest en heeft de agrarische lobby zijn werk gedaan. Vervolgens zijn PvdA en D66 in de statencommissievergadering van 12 maart gedraaid. Zij zijn nu voor een grens van 4 hectare, of misschien wel helemaal geen grens. GroenLinks mag blijven roepen dat er een strengere grens moet komen, maar de collegepartijen zitten weer braaf in hun hok. Zo komt er dus alweer geen grens van twee hectare.
Wat de SP betreft moet het nu afgelopen zijn. Ook de sector zelf is er helemaal niet bij gebaat dat er bouwblokken komen van 4 of 10 hectare. Dat is slecht voor landschap, leefomgeving en volksgezondheid op het Groningse platteland. Daardoor komen ook de echte Groningse familiebedrijven in een heel slecht daglicht te staan. De draai van PvdA en D66 is dan ook onbegrijpelijk. Wanneer deze partijen bij de volgende verkiezingen weer roepen dat zij tegen megastallen en voor dierenwelzijn zijn, kunt u ze hier nog eens aan herinneren. Wij doen dat zeker.
Jan Hein Mastenbroek en Corné Bezuijen
SP Statenfractie Groningen